Do konieczności ochrony fungicydowej zbóż nikogo przekonywać nie trzeba. Patrząc na uwarunkowania, które mieliśmy ubiegłej jesieni, np. opóźnienia terminu siewu zbóż w stosunku do zaleceń, ich obecny stan rozwoju, dotychczasowy przebieg pogody – w obecnym sezonie należy spodziewać się większej presji szczególnie ze strony chorób podstawy źdźbła (np. łamliwości źdźbła), septoriozy liści, ale także mączniaka prawdziwego zbóż i traw oraz rdzy (brunatnej i żółtej).

Ochrona fungicydowa

W takiej sytuacji wybór fungicydów lub mieszanin fungicydów składających się z kilku substancji biologicznie czynnych, mających najlepiej odmienne mechanizmy działania, jest najwłaściwszą drogą postępowania. Rozwiązania takie, posługując się terminologią wojskową, umożliwiają uderzenie w przeciwników (choroby grzybowe) wielokierunkowo. Aby jednak było ono w pełni skuteczne, musi zostać odpowiednio zaplanowane.

Pierwsze istotne działanie to rekonesans po ruszeniu wegetacji (i potwierdzeniu, że plantacja właściwie przetrwała zimę oraz dobrze rokuje), czyli lustracja pola pod kątem występowania pierwszych oznak sprawców chorób. Kolejny etap to wybór terminu aplikacji i określenie faz rozwojowych zbóż. Określenie właściwego terminu wykonania zabiegu T2 (a mówiąc dokładniej, rozpoznanie fazy rozwojowej całkowicie rozwiniętego liścia flagowego: BBCH 39) nie jest trudne (liść flagowy to ostatni liść wykształcony przez roślinę). Jeśli roślina osiągnęła fazę BBCH 39, wówczas liść flagowy widać gołym okiem. Niestety z określeniem właściwego terminu aplikacji T1 mogą pojawić się już problemy.

Zabiegi w terminie T1 w pszenicy ozimej wykonujemy najczęściej w fazie pierwszego kolanka BBCH 31, chociaż w sytuacjach sprzyjających występowaniu dużej presji chorób może wystąpić konieczność przyspieszenia tego zabiegu i zaaplikowania fungicydów, np. w fazie początku strzelania w źdźbło: BBCH 30.

Określanie faz zbóż

Mimo iż etap określania fazy 1 kolanka jest już za nami, to i tak zdecydowałem się na krótki opis. Jeśli szukacie więcej informacji na ten temat wystarczy kliknąć: "Ochrona zbóż przed chorobami - fizjoPak".

Bez wizyty na polu nie da się poprawnie określić fazy 1 kolanka. Przed wyjściem w pole należy zaopatrzyć się w ostre narzędzie, którym przetniemy źdźbło wzdłuż (np. scyzoryk, nóż do tapet), dobrze byłoby także wziąć z sobą lupę lub szkło powiększające (aby lepiej zaobserwować młody, rozwijający się kłos) oraz miarkę/linijkę (w celu odmierzenia odległości pierwszego kolanka od węzła krzewienia). Będąc na polu, wybieramy najbardziej rozwinięty, główny pęd, delikatnie obieramy go z liści, sprawdzając, czy możemy wyczuć palcami zgrubienia na pędzie. Następnie przecinamy oceniane źdźbło wzdłuż i badamy przekrój źdźbła. Kolanka (zwane także węzłami) mają na przekroju zazwyczaj ciemniejszy kolor i występują poprzecznie w stosunku do przeciętego źdźbła.

Faza BBCH 30 (początek strzelania w źdźbło): z zewnątrz można zaobserwować, że rośliny zmieniają swój pokrój, pędy z płożących stają się wyprostowane. Po wzdłużnym przecięciu źdźbła widzimy, że szczyt kłosa (jego górna część – lepiej widziana w powiększeniu) znajduje się co najmniej 1 cm od węzła krzewienia. Jeśli szczyt kłosa nie osiągnął tej odległości, zboże znajduje się ciągle w poprzedniej fazie rozwojowej – krzewieniu.

Faza BBCH 31 (pierwsze kolanko): w trakcie usuwania liści ze źdźbła jesteśmy w stanie wyczuć palcami zgrubienie na źdźble, natomiast na przekroju widzimy ciemniejszy poprzeczny „pasek”. Aby mówić o fazie 1. kolanka, powinno być ono oddalone o minimum 1 cm od węzła krzewienia. Jeśli brakuje jeszcze kilku milimetrów do tej wartości – zboże cały czas jest zakwalifikowane do poprzedniej fazy, czyli w tym przypadku do fazy strzelania w źdźbło.

Kolanka liczymy zawsze od węzła krzewienia w górę, czyli kolanko, które pierwotnie było pierwszym, w momencie ukazania się kolejnego, nowego kolanka automatycznie staje się drugim kolankiem, a nowo pojawiający się węzeł jest pierwszym kolankiem.

Faza BBCH 32 (drugie kolanko): aby zaliczyć zboże do tej fazy rozwojowej, pierwsze kolanko powinno znajdować się minimum 1 cm od węzła krzewienia, natomiast drugie kolanko powinno być oddalone minimum 2 cm od pierwszego (dolnego) kolanka.

nagrzyba fizjoPak

Po właściwym określeniu fazy rozwojowej i ustaleniu terminu aplikacji ostatni punkt to wybór odpowiednio dopasowanego programu fungicydowego. O rozwiązaniu nagrzyba fizjoPak pisaliśmy już jakiś czas temu, ale uznałem, że nieco rozwinę ten temat, ponieważ cieszy się on wciąż dużym zainteresowaniem.

Palazzo (fenpropimorf 200 g + epoksykonazol 62,5 g + metrafenon 75 g/l)

Celem tego zabiegu jest ochrona podstawy źdźbła oraz dolnych liści pszenicy. Zabieg wykonywany preparatem Palazzo w terminie od fazy 1. kolanka do fazy 2. kolanka zbóż (BBCH 31–32) zapewnia skuteczną ochronę podstawy źdźbła (zwalczanie obu typów łamliwości: W i R) oraz dolnych liści. Palazzo jest produktem kompletnym, a zatem bardzo łatwym w stosowaniu, gdyż nie wymaga dodawania innych fungicydów. Jego trzy substancje aktywne sformułowane są we właściwej koncentracji i proporcjach. W roślinie działa układowo. Długotrwałe i interwencyjne zwalczanie mączniaka prawdziwego oraz zwalczanie chorób liści (np.  septorioza paskowana liści, rdze) jednym z najbardziej wydajnych triazoli, zapewnia utrzymanie zdrowych roślin do kolejnego zabiegu w terminie T2.

Palazzo | zakres zwalczanych chorób 

łamliwość podstawy źdźbła, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni, septorioza paskowana liści, mączniak prawdziwy zbóż i traw, septorioza plew, rdza brunatna, brunatna plamistość liści

Megysto + Dithane NeoTec 75 WG (izopirazam 125 g + cyprokonazol 80 g/l + mankozeb 750 g/kg)

Celem drugiego zabiegu jest ochrona górnych liści i kłosa. Wykonanie zabiegu preparatami Megysto z Dithane NeoTec 75 WG przypada w terminie od fazy wykształconego liścia flagowego do początku kłoszenia pszenicy (BBCH 39–51). Preparaty te działają w roślinie wgłębnie, układowo oraz kontaktowo. Zabieg ten zapewnia efektywną ochronę górnych liści i kłosa, a także dodatkowy efekt nawożenia kluczowymi dla zbóż mikroelementami (manganem i cynkiem).

Dodatkowo wzmaga fizjologiczny efekt zieloności i zapewnia wielokierunkowe oddziaływanie na patogeny. Jest to doskonałe narzędzie zapobiegające występowaniu zjawiska odporności, wynikające z niespotykanego połączenia substancji aktywnych. Mieszaninę charakteryzuje również bezkonkurencyjna odporność na zmywanie, a sposób działania na choroby (interwencyjne oraz zapobiegawcze) zapewnia stabilną ochronę.

Megysto + Dithane NeoTec | zakres chorób 

mączniak prawdziwy zbóż i traw, septorioza paskowana liści pszenicy, septorioza plew, rdza brunatna pszenicy, rdza żółta