Właściwie prowadzone użytki zielone dostarczają naturalnej pełnowartościowej paszy zawierającej odpowiednie składniki pokarmowe, łatwo strawnej, a przede wszystkim stanowią tania pasze dla bydła.
Aby doskonałej jakości zielonka była dostępna przez cały rok w bazie paszowej gospodarstwa należy ja odpowiednio przygotować i przechowywać. Zielonkę taka można wysuszyć i skarmiać w formie siana, co niesie ze sobą spore straty cennych składników żywieniowych albo zakisić. W dobrze zakiszonym materiale skład chemiczny niewiele różni się od składu materiału wyjściowego a długość składowania ma niewielki na to wpływ.
Krok 1 – czy już kosimy na kiszonkę?
Odpowiedni termin koszenia dla traw to faza kłoszenia natomiast w przypadku lucerny przyjmuje się, że najwyższą wartość paszową lucerna uzyskuje w fazie paczkowania.
Najlepsza pora to od południa do popołudnia wtedy w roślinach jest najwyższe stężenie węglowodanów, przy suchej i lekko wietrznej pogodzie.
Wskazany jest możliwie najkrótszy czas pozostawienia skoszonego materiału roślinnego na polu, tak by udział suchej masy był w zakresie 30-38 %, zalecany czas to 4h maksymalnie do jednego dnia.
Dla właściwego określenia wilgotności zielonki przeznaczonej do zakiszenia warto wykonać test polowy. Jest on niezwykle prosty i polega na skręceniu zagarniętej z pokosu wiązki w dłoniach. Jeżeli ręce pozostaną lekko zielone to jest to właściwy moment do zbioru.
Wysokość koszenia powinna wynosić 5-7 cm.
Krok 2 – Bele, silos, rękaw?
Każdy z systemów przechowywania ma swoje plusy. Dobór systemu zależy od sprzętów posiadanych w gospodarstwie oraz od ilości materiałī jaka jest zużywana na dzień.
Sianokiszonkę magazynowaną w belach cechuje większa zmienność niż w silosie, gdzie jest większe wyrównanie materiału. Przygotowanie bel oraz później „rozpakowanie” ich jest obarczone większym nakładem pracy. Wielkość otwartej ściany silosu musi być dostosowana do szybkości skarmiania. Zbyt duże ściany względem możliwości przerobowych są narażone na niestabilność. Inokulanty mogą temu zaradzić.
Krok 3 Wybór odpowiedniego inokulantu
Podstawą jest właściwy zbiór i prawidłowe praktyki kiszonkarskie. Dodatek inokulantu pomoże z dobrej jakości kiszonki uzyskać doskonałą. Natomiast nigdy ze złej nie zrobi dobrej…
Największym wrogiem zielonek jest kwas masłowy, który powstaje w procesie niewłaściwej fermentacji w materiale zabrudzonym ziemia. Pewnym zabezpieczeniem przed rozwojem fermentacji masłowej w zakiszanej trawie jest higieniczny zbiór oraz zastosowanie inokulantow, które z racji specyficznego składu najlepiej sobie radzą z odpowiednim prowadzeniem fermentacji.
Rozbudowana ofertę produktów do traw i roślin motylkowych ma Pioneer.
1188 przeznaczenie:
Trawy i koniczyny w czystym siewie i mieszankach. Zalecany do materiału lekko przewiędniętego (25-30% SM). Zestaw bakterii homofermentatywnych zapewnia właściwy przebieg fermentacji, szybki spadek pH, redukuje straty suchej masy i poprawia smakowitość.
11H50 przeznaczenie:
Lucerna w czystym siewie. Kieruje sprawnym przebiegiem fermentacji przez zastosowanie szczepów bakterii kwasu mlekowego właściwych dla lucerny, które maksymalnie wykorzystują obecny w materiale roślinnym nawet niewielkie ilości cukru. Zapewnia ochronę białka, eliminuje rozwój niekorzystnej mikroflory w zakiszanej masie. Zapewnia smakowita kiszonkę wysokobiałkową.
11G22 przeznaczenie:
Trawy i koniczyny w czystym siewie i mieszankach. Szczególnie polecany do materiału przewiędniętego około (35% SM). Kontrolowane uwolnienie kwasu octowego przez homofermentatywne szczepy bakterii kwasu mlekowego znacząco obniża ryzyko zagrzewania się kiszonki po otwarciu. Właściwie prowadzona fermentacja poprawia smakowitość i pobranie suchej masy, w lepszej jakościowo kiszonce.
11GFT przeznaczenie:
Trawy i koniczyny w czystym siewie i w mieszankach. Szczególnie polecany do materiału przewiędniętego powyżej 35% SM. Zwiększa pobranie paszy oraz znakomitej jej wykorzystanie objawiające się wzrostem wydajności mlecznej dzięki rozbiciu połączeń włókna w ścianach komórkowych. Zapewnia właściwy przebieg fermentacji w kiszonce, poprawia strawność, zwiększa smakowitość oraz zapewnia stabilność tlenowa po otwarciu, zmniejszając ryzyko zagrzewania się kiszonki.
Jedno opakowanie inokulantu wystarcza na 50 ton zakiszanej masy. Dozowanie odbywa się przy pomocy specjalnego aplikatora.
Krok 4 – Napełnianie, ubicie i przykrycie
Zielonkę z traw i motylkowych możemy przechowywać z powodzeniem w silosach, pryzmach, belach i rękawach. Każdy z wykorzystanych systemów ma swoje plusy i jest dobrym rozwiązaniem w określonych typach gospodarstw.
Nie zależnie od wybranego systemu ważne jest dobre ubicie zakiszanego materiału, zapewniające niska porowatość i warunki beztlenowe, niezbędne do prawidłowej fermentacji. W silosach i na pryzmach ubijamy warstwami do 15 cm, w czasie do 45 minut. Napełnianie powinno być zakończone w możliwie najszybszym terminie, a każdorazowo jeśli proces napełniania zostaje przerwany materiał musi być szczelnie okryty, a folia dociśnięta (np. oponami, workami ze żwirem, piaskiem).
Przykrycie musi stworzyć warunki beztlenowe, a użyte folie odcinać kiszonkę od warunków zewnętrznych. Nie należy oszczędzać na foli, jej zadanie to ochrona doskonale przygotowanej kiszonki przed deszczem, śniegiem i wysoką temperaturą, czyli naszej bazy paszowej na następny sezon. Dobrze przygotowana kiszonka z traw i lucerny z inokulantem marki Pioneer może być przechowywana kilka lat w stanie niezmiennym.
Krok 5 – Wybieranie z silosu i przygotowanie TMR
W okresie wybierania kiszonki, wszystkie zabiegi rolnika powinny skupiać się na ograniczaniu strat. Dobra kiszonka poddawana niewłaściwym procesom przygotowawczym (zbyt długo cięta, a raczej szarpana przez tępe noże w wozie paszowym) potrafi stracić kilka procent cennego białka! Wybieranie powinno być realizowane odpowiednim sprzętem, który wycina a nie wyszarpuje kiszonkę, zamykając dostęp powietrza. Tego problemu nie ma wybierając rękaw lub bele.
Krok 6 – Analiza jakościowa
Warto badać swoje kiszonki, dzięki czemu mamy wiedzę na temat posiadanych w gospodarstwie kiszonek. Na tej podstawie możemy zarządzać żywieniem zwierząt i ustalać odpowiednie dawki żywieniowe o odpowiednich parametrach dla różnych grup.
Warto zaznaczyć, że Pioneer wykonuje serwis kiszonek nieodpłatnie dla swoich klientów. Przedstawiciele marki dysponują sprzętem do prawidłowego pobierania kiszonek, mierzenia zagęszczenia oraz badania jej jakości w mobilnym laboratorium. Badanie odbywa się na miejscu w gospodarstwie na urządzeniu Polytech matoda NIRS.
Silos z trawą to inwestycja, a przygotowany prawidłowo zapewnia doskonałej jakości bazę pasz objętościowych białkowych. Każdy uzyskany procent parametrów jakościowych więcej to dodatkowy zysk.
Porowanie sianokiszonki o parametrach 10 i 20% białka. Dziennie stosujemy w żywieniu 10 kg takiej kiszonki. W ciągu dnia na sztuce musimy uzupełnić niedobór około 1 kg białka. Aby to wyrównać musimy uzupełnić dawkę pokarmowa 3 kg poekstrakcyjnej śruty rzepakowej o wartości 3,60 zł. Żywienie krowy na dzień wynikające z rekompensaty z tytułu gorszej jakości kiszonki to dla gospodarstwa 50 sztuk krów dojnych na rok 65.70 zł.