Grzyb Botrytis cinerea, sprawca szarej pleśni, występuje w przyrodzie powszechnie. Jest typowym polifagiem porażającym wiele gatunków roślin uprawnych i dziko rosnących. Jego występowanie o charakterze patogenicznym stwierdzono na blisko 250 gatunkach roślin należących do różnych rodzin botanicznych. Ponadto może rozwijać się saprotroficznie na martwych szczątkach roślin, co zwiększa możliwości jego przeżycia, rozprzestrzeniania oraz zakażania. I w tych faktach należy upatrywać niebezpieczeństwa wynikającego z jego wystąpienia w środowisku roślin uprawnych, w tym prawie wszystkich sadowniczych.

„Preferencje”

Grzyb B. cinerea występuje prawie we wszystkich uprawach sadowniczych (truskawka, malina, jeżyna, poziomka, borówka wysoka, winorośl, jabłoń, grusza), wywołując różne objawy chorobowe podczas wegetacji roślin. Jego charakterystyczną właściwością jest rozkład tkanek/komórek. Początkowo zaobserwować można wodniste plamy w miejscu porażenia organu rośliny grzybem, z czasem dochodzi do maceracji i gnicia o charakterze suchym bądź mokrym. Takie zmiany chorobowe dotyczyć mogą zarówno powierzchni pędów, jak i liści oraz owoców. Do infekcji dochodzi najczęściej w warunkach wysokiej wilgotności środowiska, przy czym proces chorobowy przebiega w każdym zakresie temperatury, także przy bardzo niskiej temperaturze, nieco powyżej 0°C.

Aktywność w okresie kwitnienia jabłoni

Aktywności grzyba szczególnie sprzyja deszczowa pogoda w czasie pełni kwitnienia i podczas opadania płatków. W takich warunkach wszędobylski grzyb zasiedla słupki i pręciki, a także pozostaje w formie ukrytej w kielichu rozwijającego się zawiązka. Nie ma danych wskazujących na różnice w podatności kwiatów jabłoni różnych odmian na zakażenie przez B. cinerea. Są one bardzo delikatnym organem, niezależnie od odmiany. O ich zakażeniu decydują głównie obecność źródła infekcji i sprzyjające warunki pogodowe. Na skutek zakażenia kwiatów jabłoni przez zarodniki B. cinerea rozwija się mała plamka gnilna na zawiązkach owoców, u podstawy działek kielicha. Jednak proces jej rozrastania zostaje szybko zahamowany, porażona tkanka zapada się i zasycha. Wokół kielicha pozostają ciemnobrązowe, suche, nekrotyczne plamy o średnicy 0,5–3 cm. Jeżeli pogoda stymuluje sprawcę choroby, może rozwinąć się miękka zgnilizna obejmująca miąższ pod skórką. Silnie porażone zawiązki – opadają, mniej – wzrastają, ale w gnieździe nasiennym powiększającego się owocu grzyb rozwija się nieprzerwanie, aby w okresie przechowywania plonu ujawnić się ze szczególną siłą. Letnia forma szarej pleśni to tzw. sucha lub mokra zgnilizna przykielichowa, widoczna na zawiązkach owoców i młodych owocach.

Ochrona

Do zapobiegania wystąpienia tej choroby lub jej zwalczania (we wczesnym stadium rozwoju procesu) rekomendujemy fungicyd Fontelis™ 200 SC (200 g pentiopiradu w l). Fontelis należy zastosować zwłaszcza podczas deszczowej pogody, od pełni kwitnienia (50% kwiatów otwartych) do zasychania kwiatów, większość płatków odpada (BBCH 65-67). Warto sięgnąć po ten środek (w dawce 0,5–0,75 l/ha), szczególnie, że jest on również zarejestrowany przeciwko parchowi i mączniakowi jabłoni. Jednym trafionym w terminie zabiegiem możemy wyeliminować jednocześnie sprawców wszystkich trzech chorób. Ze względu na przynależność substancji czynnej do grupy SDHI, w ramach strategii antyodpornościowej należy przestrzegać liczby zabiegów środkami z tej grupy, która nie powinna przekraczać, łącznie przeciwko wszystkim patogenom – 3 w sezonie.

Marek Chorzępa, Key Account Manager, Corteva Agriscience™