Jak często należy wymieniać olej w silniku? To bardzo ważne pytanie, a odpowiedź na nie wcale nie musi być tak prosta jak się wydaje. W przypadku maszyn nowych sytuacja jest całkiem prosta – według zaleceń producenta. Gorzej jest w sytuacji, gdy mamy do czynienia z maszyną wiekową.

Nie czekać do awarii

Często zdarza się, że właściciele starszych maszyn wymieniają olej tylko po awarii, a zamiast wymiany robią tak zwane dolewki. Oczywiście jest to zbyt optymistyczne podejście. Chociaż z drugiej strony nic optymistycznego w nim nie ma :/ Olej trzeba wymieniać częściej. Powstaje pytanie kiedy?

Tak jak wspomniałem, sytuacja jest znacznie prostsza w przypadku maszyn nowych. Użytkownicy, którzy zdecydowali się na wydatek od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych na nową maszynę podchodzą do sprawy trochę inaczej. Najczęściej dbają o sprzęt przestrzegając okresów między wymianami podanych w książce obsługi. Wiadomym jest, że koszt naprawy wynikający z niestosowania się do tych zaleceń będzie dużo większy niż koszt oleju i filtrów.

Zarówno w przypadku nowych maszyn, jak i tych, które najlepsze lata mają za sobą ważne jest indywidualne podejście do maszyny. Istotne są warunki pracy danej maszyny, intensywność robót oraz sposób eksploatacji, czyli kto (liczba operatorów) i jak z danym urządzeniem się obchodzi. Z punktu widzenia wykorzystywanej maszyny najlepiej byłoby przeprowadzać okresowe analizy oleju. W naszym kraju istnieje szereg firm zajmujących się przeprowadzaniem laboratoryjnych badań oleju. Koszt specjalistycznych analiz waha się (w zależności od badanych parametrów) w granicach kilkuset złotych.

No to ile wytrzyma?

Tak długo jak olej spełnia swoje funkcje nie trzeba go wymieniać. Niestety bez specjalistycznych badań nikt nie jest w stanie samodzielnie ocenić czy poziom zanieczyszczenia oleju przekroczył normę czy jeszcze nie i czy w związku z tym wymiana oleju jest wymagana. Systematyczne analizy pozwalają uniknąć wielu awarii. No właśnie – systematyczne. Aby poznać całą prawdę o swojej maszynie fachowcy zalecają przeprowadzanie badań co 200-250 mth. Zakres przeprowadzonych badań może być różny i uzależniony jest między innymi od liczby mth przepracowanych na danym oleju. Istotnymi parametrami są: ilość zanieczyszczeń, zawartość wody, TAN (Total Acid Number, czyli Całkowita Liczba Kwasowa), lepkość, zawartość metali pochodzących z procesów zużycia. Warto podkreślić, że rozpoznanie metali zanieczyszczających olej może znacznie ułatwić odnalezienie źródła tego zanieczyszczenia.

Użytkownicy, którzy nie zdecydują się na analizy olejowe powinni bezwzględnie przestrzegać czasookresów zalecanych przez producentów urządzeń. Nie zmienia to faktu, iż producent ma świadomość, że maszyny będą pracowały w zróżnicowanych warunkach, dlatego też podaje uśredniony bezpieczny przedział czasu.

Niezależnie od powyższych informacji często stosuje się jeden z trzech systemów wymiany oleju:

Olej wymieniany przed sezonem

Nie jest to dobre rozwiązanie. Podczas pracy, w sezonie olej stopniowo traci swoje właściwości. Wzrasta jego zanieczyszczenie wodą oraz cząstkami stałymi. Maszyna pozostawiona na okres zimy nie pracuje, ale jeśli w silniku znajduje się zanieczyszczony olej, mogą zachodzić niepożądane reakcje chemiczne negatywnie wpływające na stan urządzenia.

Olej wymieniany po sezonie

Dobre rozwiązanie. Zużyty, zanieczyszczony olej jest usuwany z układu. Nie ma obawy, że podczas zimowania maszyna ulegnie uszkodzeniu. Niestety nie jest to rozwiązanie idealne. Podczas okresu przestoju do układu może dostać się wilgoć. Co więcej podczas wymiany oleju na pewno w maszynie pozostały resztki zużytego. Może to skutkować degradacją świeżo zalanego oleju. Warto wspomnieć, że przed rozpoczęciem pracy dobrze jest olej przefiltrować.

Olej zastępczy

Najlepsze rozwiązanie. Stosowanie oleju zastępczego polega na zalaniu układu po sezonie świeżym olejem, ale tańszym. Przed sezonem należy ponownie wymienić olej stosując już świeży olej właściwy. Olej zastępczy powinien być zarówno przed, jak i po opróżnieniu układu przefiltrowany. Nie można stosować oleju brudnego lub przepracowanego jako oleju zastępczego. Przechowywany w odpowiednich warunkach olej zastępczy może być stosowany wielokrotnie