Jak rozróżnić oryginalny i podrobiony środek ochrony roślin?

Oryginalne środki ochrony roślin są sprawdzane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa względem ludzi i środowiska. Nielegalne nie są dopuszczone do obrotu. Podrobione mogą wyrządzić szkody i są niebezpieczne, ponieważ jako preparaty niewiadomego pochodzenia nie są w żaden sposób przebadane. Ich działanie jest wątpliwe lub żadne, a może być wręcz szkodliwe. 

Kupując środki ochrony roślin (ŚOR) po okazyjnych cenach, trzeba być szczególnie wyczulonym, gdyż łatwo można paść ofiarą oszustwa. Szczególną czujność wykazać powinniśmy przy zakupach przez Internet. Ograniczone zaufanie trzeba mieć także podczas zakupów u zaprzyjaźnionych sprzedawców/dystrybutorów oraz w punktach sprzedaży. Każdy sprzedawca ŚOR – podmiot musi posiadać odpowiednie zezwolenie i znajdować się w rejestrze Państwowego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), co można łatwo sprawdzić. Ponadto licencjonowany sprzedawca ŚOR gwarantuje też odbiór zużytych opakowań po preparatach.

Oryginalne środki ochrony roślin

- Kupujemy środki ochrony roślin zarejestrowane w Polsce w opakowaniach nieuszkodzonych, nieodbiegających kształtem od przyjętego standardu, z nienaruszoną plombą na zamknięciu.

- Środki ochrony roślin zawierają etykietę w języku polskim, która jest trwale przytwierdzona do opakowania.

- Zakupu dokonujemy w punktach (sklepach stacjonarnych i internetowych) zarejestrowanych w PIORiN. W każdym powiecie znajduje się jednostka organizacyjna PIORiN – oddział lub delegatura (Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa), do której można się zgłosić w razie wątpliwości. 

- Każdorazowo żądamy faktury zakupu lub rachunku za kupione produkty i otrzymujemy ją – dokumenty są podstawą do ewentualnej reklamacji.

- Firmy chemiczne stosują unikatowe zabezpieczenia swoich ŚOR. U producenta sprawdzić można oryginalność oferowanego produktu. Wystarczy np. skontaktować się z biurem obsługi klienta firmy chemicznej i podać numer seryjny środka, a firma sprawdzi w swojej bazie danych, czy produkt o podanych numerach wyprodukowała.

Nielegalne środki ochrony roślin

Środki ochrony roślin, które nie zostały dopuszczone do obrotu i stosowania na terenie kraju, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa są nielegalne. Handel nielegalnymi środkami ochrony roślin jest problemem globalnym. Na europejskim rynku udział nielegalnych środków ochrony roślin wynosi 10-15 proc., w Polsce 15-20 proc. rynku. Oszuści nie tylko nielegalnie handlują środkami ochrony roślin, które nie przeszły pozytywnej oceny i nie uzyskały zezwolenia na stosowanie. Groźnym w skutkach nie tylko dla upraw, ale przede wszystkim dla zdrowia ludzi i zwierząt jest proceder podrabiania środków ochrony roślin. Kupując niepewny preparat, nie ma się pojęcia, co kryje się wewnątrz opakowania. Skład takich produktów jest odległy od oryginału i zawsze się różni. Skuteczność jest żadna lub wątpliwa, co gorsze, podróbki mogą wyrządzić szkody. Należy sobie zdawać sprawę, że każda, nawet najdrobniejsza zmiana, np. pochodzenie substancji czynnej, zanieczyszczenia, rozpuszczalniki, sprawia, że preparat staje się potencjalnie niebezpieczny. Dlatego nie będąc pewnym, czy środek jest oryginalny, lepiej odstąpić od zakupu.

Podejrzenie Fałszywego ŚOR – podróbki

- Naruszona plomba na zakrętce, zamknięciu opakowania.

- Mylne oznakowania identyfikujące, np. niewłaściwe nr. partii.

- Etykieta z niewłaściwym opisem, zawierająca niekompletne oznakowania i informacje, np. widnieje tylko nazwa substancji czynnej, jej procentowa zawartość, symbol formy użytkowej itd.

- Etykieta jest w obcym języku i/lub w języku polskim nie jest trwale przytwierdzona do opakowania.

- Opakowanie produktu ma zmieniony, „nowy” kształt.

-  Brak faktury lub rachunku za produkt.

Przepisy prawne

Wg przepisów, kto sprzedaje środek ochrony roślin bez wymaganego zezwolenia na jego wprowadzanie do obrotu lub pozwolenia na handel równoległy, wnosi na rachunek wojewódzkiego inspektoratu ochrony roślin i nasiennictwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę tego podmiotu opłatę sankcyjną w wysokości stanowiącej 200 proc. kwoty wartości sprzedanych środków ochrony roślin według ceny ich sprzedaży, zgodnie z wystawionym dokumentem sprzedaży. Mówi o tym art. 75 ustawy o środkach ochrony roślin. Z uwagi na zagrożenie, jakie niesie ze sobą wprowadzenie takiej niewiadomej substancji, podlega pod Kodeks karny (kk). Stanowi o tym art. 165 kk § 1. – kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach. Ten sam art. § 2 mówi, że wyrabiając lub wprowadzając do obrotu szkodliwe dla zdrowia substancje, środki spożywcze lub inne artykuły powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne nieodpowiadające obowiązującym warunkom jakości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Art. 182 kk § 1. stanowi, że kto zanieczyszcza wodę, powietrze lub ziemię substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W myśl art. 306 kk, kto usuwa, podrabia lub przerabia znaki identyfikacyjne, datę produkcji lub datę przydatności towaru lub urządzenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Tekst i zdjęcia: Katarzyna Szulc