Skuteczna likwidacja wtórnego zachwaszczenia w kukurydzy

Coraz częściej zdarza się tak, że jeden zabieg herbicydowy jest niewystarczający czy wręcz nieskuteczny. Najczęściej wynika to z kilku czynników, takich jak przebieg warunków wilgotnościowo-termicznych, niewłaściwie dobranej substancji czynnej herbicydu, pojawienia się na przykład nowych ciepłolubnych gatunków chwastów czy wystąpienia tak zwanego zachwaszczenia wtórnego.

Skład gatunkowy, liczebność oraz masa chwastów występujących na plantacji kukurydzy podlega nieustannym wahaniom, głównie w wyniku działalności człowieka. Zdecydowaną większość tego „sztucznego” zbiorowiska stanowią chwasty segetalne, natomiast ruderalne stanowią najczęściej niewielką część populacji chwastów występujących w łanie kukurydzy. Chwasty bardzo łatwo dostosowują się do różnych warunków siedliskowych, stąd też ich bardzo duża szkodliwość dla rośliny uprawnej. Strategia polegająca na przystosowaniu się do specyficznych warunków, jakie panują na plantacji kukurydzy, sprzyja przetrwaniu danego gatunku, a nierzadko pozwala na „kolonizowanie” i występowanie tzw. zachwaszczenia wtórnego. Przykładami takich chwastów są np.: chwastnica jednostronna, włośnice, paluszniki, psianka czarna, lulek czarny, szarłat szorstki czy w ostatnich latach zaślaz pospolity lub kielisznik zaroślowy.

Kukurydza chwasty - problematyczne zachwaszczenie wtórne

Jednym z większych problemów przy zwalczaniu chwastów w kukurydzy jest właśnie tzw. zachwaszczenie wtórne, czyli wschody chwastów (głownie ciepłolubnych, ale nie tylko) tuż po wykonaniu zabiegu herbicydowego lub kilka czy kilkanaście dni później. Pojawiające się zachwaszczenie wtórne to duży problem dla plantatora, ponieważ obniża plon ziarna kukurydzy, stwarza niedogodności przy zbiorze kukurydzy, ale przede wszystkim powoduje większe zachwaszczenie w kolejnych latach uprawy.

Plantatorzy mają do dyspozycji trzy warianty odchwaszczania w ochronie przed chwastami w postaci zabiegów: 

• herbicydowych o przedłużonym czasie działania („long time”);
• łączonych (system sekwencyjny), tj. herbicydów aplikowanych w terminie przedwschodowym oraz powschodowym o uzupełniającym się działaniu na poszczególne gatunki chwastów;
• z użyciem dawek dzielonych substancji czynnych (s.cz.) herbicydów z różnych grup chemicznych stosowanych nalistnie.

System „long time” jest to metoda polegająca na zastosowaniu herbicydów o przedłużonym czasie działania, które oprócz zwalczania typowo kiełkujących chwastów eliminują również zachwaszczenie wtórne, chwasty wschodzące etapami lub kiełkujące bardzo późno, czyli tzw. ciepłolubne. Przykładem takiego rozwiązania jest np. aplikacja mieszaniny zbiornikowej herbicydów Dual Gold 960 EC + Elumis 105 OD. Jest to rozwiązanie zapewniające długotrwałe zabezpieczenie przed zachwaszczeniem wtórnym, aż do zakrycia międzyrzędzi przez kukurydzę. 

System sekwencyjny polega na zastosowaniu jednego herbicydu przedwschodowo (doglebowo) oraz drugiego powschodowo (nalistnie). Przykładem takiego rozwiązania jest aplikacja przedwschodowa, np. herbicydu Adengo 315 SC, oraz powschodowa, herbicydu Hector Max 66,5 WG. Pierwszy zabieg zniszczy chwasty, które wschodzą najwcześniej, np. komosę białą, samosiewy rzepaku, fiołka polnego, gwiazdnicę pospolitą czy tasznika pospolitego, natomiast drugi oprysk skutecznie ograniczy chwasty wschodzące później, np. chwastnicę jednostronną, szarłat szorstki czy psiankę czarną. Możemy też w zabiegu nalistnym zastosować mieszaninę innych dwóch herbicydów, np. Diablo 306 SE + Titus 25 WG. Dzięki takiej kombinacji ograniczymy następujące gatunki chwastów: blekot pospolity, bodziszek drobny, chwastnica jednostronna, dymnica pospolita, chaber bławatek, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przytulia czepna (do fazy 7-8 okółków), psianka czarna, rdest kolankowy, rdest powojowy, rumian polny, samosiewy rzepaku, stulicha psia, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, perz właściwy.

Dawki dzielone (aplikacja nalistna) – system polega na dwukrotnym opryskiwaniu różnymi s.cz. herbicydów. Najczęściej pierwszy zabieg opryskiwania dawką zredukowaną do 50 proc. wykonuje się stosunkowo wcześnie, gdy większość chwastów już skiełkowała i jest w fazie siewek lub 1-3 liści właściwych. Natomiast drugi zabieg nalistny wykonuje się herbicydem również dawką zredukowaną o 30-50 proc., ok. 14 (21) dni później, jednak nie dalej jak do fazy 7.-8. liścia kukurydzy (BBCH 17-18). 

Bardzo dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie jednego herbicydu, np. Maister Power 42,5 OD, w fazie BBCH 14-16, w dawce zredukowanej o 50 proc. i drugiego herbicydu w fazie BBCH 17-18 kukurydzy, np. Principal 53,6 WG. Aby skuteczniej ograniczyć zachwaszczenie, korzystniej jest zastosować kombinację kilku herbicydów w fazie BBCH 16, np. Mustang 306 SE + Sulcotrek 500 SC + Titus 25 WG, co w efekcie przekłada się na ograniczanie większej liczby gatunków chwastów, tj. blekot pospolity, bodziszek drobny, chwastnica jednostronna, chaber bławatek, dymnica pospolita, fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, niezapominajka polna, perz właściwy, przetacznik perski, przytulia czepna (do fazy 7-8 okółków), psianka czarna, rdest kolankowy, rdest powojowy, rdest ptasi, rumian polny, samosiewy rzepaku, stulicha psia, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne.

Tekst i zdjęcia: dr inż. Tomasz R. Sekutowski, IUNG – PIB w Puławach